Yangiliklar

O`rta Osiyoda yangi neft kuchi tug`iladi

Respublika qora oltin zaxiralarida birinchi ellik davlatga kirdi.

Neft sektorida Qozog`istonning hukmronligiga odatlangan Markaziy Osiyo endi yangi, ulkan va shuhratparast futbolchi paydo bo`lishini kuzatmoqda. O`zbekiston va Ozarbayjon boshqa turkiy-vrachlik davlatlar o`rtasidagi hamkorlikda yangi turkumlar o`rtasidagi yangi bosqichni belgilashga qodir bo`lgan tarixiy bitimni tuzdilar. Siycar O`zbekiston hukumati bilan birgalikda 2 milliard dollarlik Ustyurtning neft konining tarqalishiga va rivojlanayotganini hisobga oladi.

Ta`kidlash joizki, bugungi kunda Ozarbayjonning Soksning Davlat neft kompaniyasi (Ozarbayjon Respublikasi Davlat neft kompaniyasining qisqartmasi) dunyoning ko`plab mamlakatlarida tanilgan xalqaro brenddir.

Uning asosiy faoliyati neft va gazni ishlab chiqarish, qayta ishlash va tashish, ichki va xalqaro bozorlarda neft va neft-kimyo mahsulotlarini sotishni qamrab oladi.

2025 yil 24-iyulda O`zbekiston Respublikasi INVERSIYA VAZIRLIGI, SOVK va "O`zbekneftegaz" AK mahsulotlar bo`linmasi to`g`risida shartnoma tuzdi. Hujjatga ko`ra, Qozog`iston bilan chegaradosh Ustyurt mintaqasida qidiruvlar amalga oshiriladi.

Endi u O`zbekiston tomonidan energetika shartnomasi Sovcar bilan imzolanishi haqida ma`lum bo`ldi. Hujjatga ko`ra, O`zbekiston va Siycar Sharqiy Ustyurt neft konining rivojlanishiga 2 milliard dollar sarmoya kiritadi, deb xabar beradi Petrokution.

Turan plitkalarini geologik jihatdan tozalaydigan Ustyurt mintaqasi - G`arbning g`arbidagi Kaspiy dengizi va Sharqdagi Orol dengizi o`rtasida joylashgan yarim -destert platosidir. G`arbiy qismida Qozog`iston va Sharqiy - O`zbekistonda joylashgan.

Shu bilan birga, Sharqiy Ustyurt Ustyurt platosining keng qismidir, qidiruv va uglevodorod ishlab chiqarish uchun katta imkoniyatlarga ega.

Platoning hududi 200 000 kvadrat kilometrni egallaydi. Viloyatda neft va tabiiy gaz konlariga, shuningdek boshqa mineral resurslarga boy.

O`tgan asrdan boshlab Qozog`iston o`zining qora oltindan (ba`zilari allaqachon tugagan) omonatlarini faol rivojlantirmoqda. Hozir O`zbekiston uchun navbat.

Sovet davrida, 1950 yillarda Ustyurtning seysmik va chuqur burg`ulashdan foydalanib, Ustyurtning neft, gaz va suv uchun geologik jihatdan o`rganish olib borildi. Keyin 50 ta hududda burg`ulash amalga oshirildi, shundan 43 tasi noval salbiy natija bilan qidiruvdan olib chiqildi.

Sovet geologlari Yur-Antropeden qopqog`ini, ruxsat berish va doper paleozoikining kesilishiga erishdilar. Biroq, ular u erda ko`k yoqilg`ini topdilar - 7 ta gaz kondensati omonatlari ochiq edi.

Natijada sovet tadqiqotchilari "bu mintaqada neft va gazning yuqori emasligi" degan xulosaga kelishdi. Biroq, shundan beri, yuqori texnologiyalar keng va samarali burg`ulashni amalga oshirishga imkon beradigan keng tarqalgan bo`lib, yangi echimlar paydo bo`ldi.

"Neftegaz" portalining so`zlariga ko`ra, ushbu mintaqadagi uglevodorodlarni yanada yuqori bashorat qilish yangi dastur bo`yicha qidiruv va qidiruvni davom ettirish uchun asos yaratadi.

"O`zbekneftegaz" va "O`zbekiston Respublikasining Ustyurt mintaqasi" Ustyurt mintaqasidagi "Ustyurt mintaqasi" Ustyurt hududining Ustyurt mintaqasidagi "Ustyurt mintaqasidagi investitsiyalar mintaqasining" Ustyurt mintaqasidagi investitsiya bloklarini geologik jihatdan o`rganishning asosiy tamoyillarini geologik jihatdan o`rganishning asosiy printsiplari "imzolanganidan keyin" O`zbekiston Respublikasining "Gazprom" jamoasi o`rtasida o`tkazildi.

Endi O`zbekiston Sokar Ozarbayjonning davlat neft kompaniyasi bilan hamkorlikda yirik neft konini kashf etishni rejalashtirmoqda. Dastlabki prognozlar 100 million tonna moy va 35 milliard kubometr tabiiy gazni Ustyurt mintaqasida saqlanishi mumkin.

Loyiha kuchga kirishi bilan, yiliga 5 million tonna neft ishlab chiqarishi mumkin. Bu O`zbekiston chet eldan olib kiriladigan neft importining butun hajmidan 2,5 baravar yuqori.

Loyihaning keyingi 25 yil ichida O`zbekistonda neftga bo`lgan talabni qondirishi kutilmoqda. Ehtimol, bu faqat boshlanish. Ayni paytda geologlar Sharqiy Ustyurtning ekstarısi natijasida 970 million tonna neft ekvivalenti miqdorida baholanmoqda.

Neft zaxiralariga ko`ra, O`zbekistonning birinchi ellikta mamlakatiga qora oltin bilan (taxminan 45-o`rin) ishonch bilan kiradi.

Mutaxassislarning ta`kidlashicha, O`zbekistonning neft konlari Ustyurt mintaqasi bilan cheklanmaydi. Asosiy qismi - bu tasdiqlangan zaxiralarining 75 foizdan ortig`i Qashqadaryo viloyatida, shu jumladan Kokummolak konida 70 foizlik konsentratsiya qilingan.

2021 yilda mamlakatda mamlakatda Zarafshonskaya ichi bo`sh Zarafshonskaya ichi bo`sh Zarafshxonskaya ichi bo`sh joy ochilib, mamlakatda eng yirik viskoz neft va bitum omonati ochildi. Uning zaxiralari 100 million tonnaga baholanmoqda va 2025 yilda maksimal ishlab chiqarish 1 million tonna bitum moyida bashorat qilingan.

Qoraqalpog`iston va mamlakatning olti viloyatida neft konlari ham: Qashqadaryo, Buxoro, Surxondaryo, Namangan, Andijon va Farg`ona ham o`rganilmoqda.

1997 yil mart oyida imzolangan Kokummakning chegara koni qazib olinadi, ular 1997 yil mart oyida imzolangan O`zbekiston va Turkmaniston o`rtasidagi 2005 yildagi hukumatlararo bitimga muvofiq amalga oshiriladi.

Shu bilan birga, bugungi kunda O`zbekiston chet eldan tushgan eng ko`p miqdorda import qilinadi. Respublika asosan Qozog`istonning neftiga bog`liq. Kichik qismi Turkmaniston va Rossiyadan keltiriladi.

Agar O`zbekistonda o`z hududida uglevodorodlarni qazib olishni boshlasa ham, Qozog`iston mintaqadagi neftlari uchun mustahkam bozorni yo`qotadi.

Manba